Met de Coronapandemie zijn de meeste onderwijsinstellingen over de hele wereld zich bewust van de toegevoegde waarde die digitaal leren en blended learning bieden. Maar Blended Learning is niet slechts een respons op de pandemie. Het is hier om te blijven. Het zal dus essentieel zijn voor onderwijsinstellingen om ook in de komende academische jaren het hoofd te bieden aan de uitdagingen die het met zich meebrengt.

Digitaal of blended leren is meer dan alleen het onderscheid tussen klassikale en online lessen. Bij correct gebruik kan het de interactie tussen docenten, medestudenten en de leerinhoud zelf maximaliseren. Het zal ook helpen om studenten actief te betrekken.

Wat betekent blended learning?

“Blended learning verwijst naar verrijkte, studentgerichte leerervaringen die mogelijk worden gemaakt door de harmonieuze integratie van verschillende strategieën, waarbij face-to-face interactie wordt gecombineerd met ICT (Oliver & Trigwell, 2005).”

Blended learning staat dus voor een didactisch zinvolle combinatie van leren via traditionele face-to-face en elektronische en online media, waarbij de voordelen van beide methoden worden gecombineerd. Dit zorgt voor een hogere onderwijskwaliteit, meer sociale saamhorigheid in de zin van een “Community of Inquiry” door tijd- en plaatsonafhankelijk, zelfgestuurd leren. Om een uitgebreide, studentgerichte leerervaring te creëren, gebaseerd op bewezen ontwerpprincipes, is het belangrijk om uw eigen cursussen en programma’s op de proef te stellen en, indien nodig, opnieuw te ontwerpen. Volgens het “Community of Inquiry Model” moet online leren plaatsvinden in een leergemeenschap en drie belangrijke pijlers weerspiegelen:

  • Cognitieve aanwezigheid: verwerking van kennis en leerinhoud
  • Aanwezigheid in de klas: veilige leeromgeving geboden door de docent
  • Sociale aanwezigheid: communicatie met anderen

Fig. 1: Het Community of Inquiry model

Hoewel blended learning vaak wordt opgevat als face-to-face leereenheden afgewisseld met digitale leermethoden, verwijzen we in dit artikel naar de mix van synchroon (live) met asynchroon (on-demand) leren. Maar wat is de meest succesvolle manier om deze mix tot stand te brengen? En welke rol speelt een modern leermanagementsysteem (LMS) als Canvas? In dit artikel wordt uitgelegd hoe synchrone en asynchrone leeractiviteiten kunnen worden ondersteund met Canvas en bijbehorende LTI-apps.

Blended learning – het juiste evenwicht tussen synchroon en asynchroon leren

Goed onderwijsontwerp richt zich op het nog efficiënter maken van (digitaal) onderwijs en zorgt daarvoor door een hoge mate van interactie tussen docenten, studenten en het onderwerp zelf. Maar het is niet zo eenvoudig om de perfecte balans te vinden tussen synchrone en asynchrone activiteiten, want beide formats hebben hun voor- en nadelen!

Voordelen en nadelen van synchroon leren

Synchroon leren betekent dat een groep leerlingen op hetzelfde moment een leerevenement heeft. Dit betekent niet noodzakelijk dat alle deelnemers op dezelfde plaats moeten zijn. Live webinars en vergaderingen, maar ook virtuele klaslokalen zijn mogelijk.

Een groot voordeel van synchroon leren ligt in de mogelijkheden voor sociale interactie:

  • Immediacy: lerenden ontvangen ondersteuning, antwoorden en feedback in real time
  • Communicatie en discussie over onderwerpen en inhoud
  • Delen van inhoud en ervaringen
  • Actieve uitwisseling met elkaar en met de docenten

Maar synchroon leren heeft ook enkele nadelen:

  • Gebrek aan flexibiliteit, aangezien afspraken niet voor iedereen tegelijk kunnen werken
  • Er wordt onvoldoende rekening gehouden met het leertempo van individuen
  • lerenden hebben onvoldoende tijd om zelf bij te dragen, het geleerde te verwerken en in de praktijk toe te passen
  • Technische problemen vereisen geavanceerde vaardigheden van de opvoeders
  • Verschillende bandbreedtes en internetproblemen kunnen leiden tot frustratie en een afname van de motivatie van de lerenden

Voordelen en nadelen van asynchroon leren

Asynchroon leren betekent dat de leerlingen op verschillende tijdstippen en op verschillende locaties toegang krijgen tot de leerinhoud – idealiter in hun eigen tempo. Voorbeelden hiervan zijn micro-learning units, web-based training, online leerplatforms met forums, quizzen, prikborden, wiki’s, FAQ’s, enz. Asynchroon leren biedt een aantal voordelen:

  • Vooral populair bij studenten die zich bij face-to-face bijeenkomsten vaak onder druk gezet voelen omdat ze zich moeten aanpassen aan de snelheid van anderen.
  • Meer tijd voor reflectie en verwerking van de inhoud
  • Hoge mate van zelfcontrole en daardoor een groot leereffect
  • Hoge flexibiliteit, aangezien het leren altijd en overal kan plaatsvinden
  • Diepgaande verwerking wordt ondersteund: het geleerde kan worden verwerkt en toegepast

Nadelen van asynchroon leren:

  • Geïsoleerd leren leidt tot een gebrek aan motivatie en het risico van passieve irrigatie
  • Ondersteuning en antwoorden op vragen en feedback worden slechts met vertraging gegeven (als ze al worden aangeboden)

Fig. 2: Toepassingsvoorbeeld van synchroon & asynchroon leeraanbod

Het is belangrijk dat de juiste mix de leerreis van de leerling optimaal ondersteunt en voldoende ruimte laat voor individualisering en aandacht voor de leerling. De beste manier om dit te doen is een mix van de flexibiliteit en het gemak van asynchroon leren met de directheid en sociale interactie van synchroon leren. Dit heeft het beste van twee werelden: de studenten leren online en zelfstandig in de asynchrone leerfasen, terwijl de synchrone gebeurtenissen, zoals cursusbijeenkomsten via videoconferentietools, ruimte bieden voor vragen en oefeningen voor praktische overdracht en groepswerk. Dit zorgt ervoor dat het geleerde ook kan worden herhaald en toegepast in de zin van diepgaande verwerking. Zo wordt nieuwe kennis beter in het geheugen verankerd – wat het leereffect aanzienlijk vergroot. Bij de ontwikkeling van blended learning cursussen en leertrajecten is het belangrijk dat docenten voldoende flexibiliteit hebben om hun cursussen af te stemmen op hun deelnemers en dat de studenten zelf te allen tijde hun cursussen kunnen volgen.

Om blended learning in de zin van het Community of Inquiry model met succes toe te passen, bevelen wij de volgende procedure aan:

Cognitieve aanwezigheid:

  • Gebruik het peer review principe
  • Creëer een virtuele ruimte voor studenten om ideeën te delen en samen te werken, zoals Miro
  • Maak gebruik van online gemodereerde discussies, opdrachtfeedback en andere communicatie.
  • Ontwikkel digitale, formatieve quizzen met geautomatiseerde feedback

Sociale aanwezigheid:

  • Maak een blog over de voortgang in het discussieforum
  • Laat uw leerlingen videoberichten maken en elkaar becommentariëren
  • Maak peer review van taken en opdrachten mogelijk. Ze zouden zelfs verplicht kunnen zijn
  • Creëer groepsomgevingen waarin leerlingen kunnen samenwerken in hun ‘asynchrone tijd’.

Aanwezigheid in de klas:

  • Reflecteer op de interactie tussen leraar en leerling
  • Koppel deadlines en afspraken aan elementen van de leeromgeving zoals modules, quizzen en taken
  • Geef formatieve beoordelingen via quizzen (oefentoetsen) of taken (communiceer verwachtingen op voorhand)

Leermanagementsystemen als enabler binnen het onderwijs

Zoals gezegd is het aantal mogelijke leeractiviteiten groot, zowel offline als online. (Te) veel opties brengen echter ook risico’s met zich mee: de stress om de juiste te kiezen en een gebrek aan duidelijkheid, alsmede ongecontroleerde en wild door elkaar lopende leeractiviteiten kunnen leiden tot frustratie en gevoelens van overweldiging bij docenten en leerlingen. Dit toont het immense belang aan van passende ondersteuning in het (voortgezet) onderwijs die leraren in staat stelt goede blended onderwijsmethoden aan te bieden. Een modern leermanagementsysteem (LMS) kan een dergelijke ondersteuning bieden: Ze helpen docenten bij de voorbereiding van content, het blended learning ontwerp voor studenten, maar ook bij de controle van de individuele leertrajecten door de lerenden zelf. Er zijn verschillende soorten leermanagementsystemen: Het voordeel van een ‘alles-in-één LMS’ is dat het de meeste basisfuncties binnen het kernsysteem afdekt. Maar behalve dat deze niet best-of-breed zijn, is het raadzaam om rekening te houden met hoe schaalbaar dit is. Want als alles binnen één systeem moet passen, hoe geschikt zal dit dan zijn binnen tien jaar? Wanneer bereikt het zijn grenzen? Daarom zien we dat veel vooraanstaande universiteiten en business schools keuzes maken voor de lange termijn. Zij investeren in ‘open’ technologie die klaar is voor groei. Kernplatforms die geen vaste grenzen hebben, maar die juist versterkt worden door best-of-breed oplossingen. Het verschil tussen een systeem en een platform. Een modern LMS zoals Canvas is een open systeem dat de grenzen van leren verlegt door samenwerking, sociaal leren en meer toe te voegen via de extra integratie van best-of-breed software (LTI-apps). Bovendien groeit het mee met de behoeften van de instelling en blijft het flexibel. Het gebruik van een open en flexibel platform als Canvas zorgt dus voor nog meer focus op leren door synchrone en asynchrone leeractiviteiten te ondersteunen.

Fig. 3: Canvas – Een digitaal leerecosysteem dat naadloze leertrajecten mogelijk maakt

Hoe structureer je leertrajecten in Canvas?

In Canvas kunnen heel gemakkelijk leerpaden worden gemaakt: Met behulp van modules kunnen docenten hun cursussen structureren en lineaire leerprocessen ontwerpen waarin leerlingen via een duidelijk, vooraf bepaald leerpad door de cursus worden genavigeerd. In elke module kan leerinhoud worden gecreëerd, die op zijn beurt kan worden gestructureerd volgens dag, week, hoofdstuk of onderwerp. Met behulp van modules kan een lineair leerproces worden ontworpen dat de studenten door het leerpad navigeert en hen een duidelijke structuur geeft. Er zij op gewezen dat de manier waarop de modules zijn opgezet van grote invloed is op de manier waarop de leerling zich door het cursusmateriaal beweegt. Als de modules bijvoorbeeld zijn voorgestructureerd volgens onderwerpen, moet de leerling zelf beslissen wanneer hij welk leerstofonderdeel consumeert. Aan de ene kant betekent dit meer vrijheid voor de leerling, maar het kan ook tot frustratie leiden.

Dit is natuurlijk anders als het cursusmateriaal chronologisch is geordend: de leerling weet te allen tijde wat de volgende stap is, maar heeft minder vrijheid bij het structureren van zijn leerfasen. Bovendien bestaat de mogelijkheid dat de leerling pas aan een bepaalde module kan beginnen nadat de vorige is afgerond. De modules zelf kunnen gemakkelijk worden gevuld met inhoud, zoals Canvas-cursuspagina’s, taken & opdrachten, quizzen, externe links, video’s of teamvergaderingen. Op die manier kan de leerinhoud gemakkelijker worden aangepast aan de leerdoelen en handig worden afgewisseld tussen theorie, (gegradeerde) quizzen en praktijkopdrachten en samenwerking.

Fig. 4: Voorbeeld van een cursusdashboard in Canvas

Met de Mastery Path-functie in Canvas is het mogelijk om de leerlingen een nog individueler leerpad aan te bieden. Dit betekent dat de leeractiviteiten op maat kunnen worden ontworpen, afhankelijk van de resultaten die de leerlingen hebben behaald in hun opdrachten en quizzen. Dit alles kan vooraf worden ingesteld, zodat er tijdens de cursusfase geen extra werk is voor de docenten. De leerlingen krijgen automatisch een gepersonaliseerd leerpad aangeboden op basis van hun eigen resultaten. Het leerpad kan worden ingesteld voor opdrachten, discussies en quizzen.

Fig. 5: Voorbeeld van een leerpad in Canvas

Hoe kun je synchrone leeractiviteiten ondersteunen met MS Meetings Scheduler?

Fig. 6: Integratie van MS Meeting Scheduler in Canvas

Met de combinatie van Microsoft 365 en Canvas als leermanagementsysteem kunnen docenten en onderwijsinstellingen het leren in een virtuele ruimte transformeren. Bovendien kunnen docenten en studenten profiteren van een synchrone en naadloze leerervaring door de integratie van MS Teams. Canvas dient als basis voor leerbeheer en Microsoft 365 biedt de beste tools voor real-time samenwerking, videoconferenties en synchrone leeractiviteiten. Daarnaast helpt de nieuwe en verbeterde LTI-app Team Meetings docenten en studenten om virtuele vergaderingen te integreren in het curriculum:

  • De docent plant automatisch een cursusbijeenkomst door op één knop in Teams LTI te klikken en wijst deze toe aan de juiste cursus.
  • Docenten en studenten kunnen dan naadloos navigeren tussen cursusmateriaal en MS Teams-sessies.
  • Docenten kunnen ook klassenteams aanmaken met de juiste gebruikersrollen in een Canvas-cursus op basis van de inschrijvingslijst van de cursus. Bij het maken van teams wordt rekening gehouden met de richtlijnen voor gegevensbescherming van MS Teams voor beheerders en voor Canvas. Nadat de klassenteams zijn aangemaakt, hebben docenten en studenten toegang tot het klassenteam via de Canvas-cursus of MS Teams.

Nieuw is dat terugkerende of individuele vergaderingen ook in de Canvas-cursus kunnen worden gepland en dat er ook verschillende vergaderopties kunnen worden ingesteld op basis van het rechtenbeheer. De details van een teamvergadering en het inloggen in de vergadering gebeuren ook rechtstreeks in de Canvas-cursus via een deeplink naar MS Teams. Bovendien kunnen niet alleen toekomstige maar ook vroegere vergaderingen worden bekeken in de Canvas-cursuskalender – via bijbehorende opnames, transcripties, aanwezigheidslijsten en chatgeschiedenis.

Fig. 7: Creëren van klas-teams in MS Teams

Hoe ondersteun je synchroon leren met Canvas-opdrachten en quizzen in MS Teams?

Fig. 8: Canvas Opdrachten & Quizzen in MS Teams

Met de integratie van Canvas Opdrachten en Quizzen direct in MS Teams wordt een nieuwe vorm van studentbetrokkenheid mogelijk en wordt een nog meer naadloze, synchrone leerervaring geboden. Tijdens de cursusvergadering kunnen docenten studenten bijvoorbeeld samen aan taken laten werken terwijl zij zorgen voor organisatorische zaken en de algemene “flow” in de vergadering. Met de whiteboardfunctie kunnen docenten zorgen voor een hoog interactieniveau in de virtuele klas, terwijl ze altijd voldoende controle en toezichtmogelijkheden behouden. Studenten kunnen de functie “handen opsteken” gebruiken om te spreken en zo zelf een discussie op gang brengen. De nieuwe “Samen-modus” versterkt het gevoel van saamhorigheid en maakt het mogelijk om tijdens de vergadering verschillende individuele achtergronden in te stellen. Breakout rooms maken individueel groepswerk mogelijk en geven nog meer ruimte voor interactie en samenwerking.

Asynchroon leren met de OneDrive LTI-app: eenvoudige toegang tot bestanden

Fig. 9: OneDrive LTI-App in Canvas

OneDrive- en Teams-bestanden zijn nu nog makkelijker toegankelijk in Canvas. Zo kunnen docenten en studenten gemakkelijk lesmateriaal, opdrachten en ander cursusmateriaal maken, delen en bewerken – allemaal zonder Canvas ooit te hoeven verlaten. De OneDrive LTI-app helpt docenten en studenten aan een modernere OneDrive-ervaring, inclusief ingebouwde opdrachten, samenwerkings- en beoordelingsworkflows, moderne OneDrive-bestandsselectie en ondersteuning voor meerdere OneDrive-accounts (persoonlijk en organisatorisch). OneNote-klasnotitieblokken en Flipgrid zijn ook beschikbaar met de juiste LTI-ondersteuning.

Praktische tips over het gebruik van Canvas voor blended learning

  • Bedenk vooraf goed welke structuur geschikt is voor jouw cursus
  • Leg de lat niet te hoog; probeer je cursus steeds een beetje beter te maken naarmate je langer met Canvas werkt
  • Probeer eerst een hele module naar tevredenheid op te bouwen voordat je meteen je hele cursus gaat maken
  • In Canvas kun je leerpaden maken voor je studenten, waarin je voorwaarden en eisen stelt of de studenten vrij door de cursus laat navigeren. Wat past het beste bij jouw studenten?
  • Bied theorie op verschillende manieren aan, bijvoorbeeld door bestaande video’s te gebruiken, eigen video’s en/of colleges op te nemen, geschreven teksten te gebruiken of kennis te verzamelen en te delen door de studenten zelf.
  • Gebruik de testfunctie van Canvas, bijvoorbeeld om de voorkennis van de studenten aan het begin van een nieuw onderwerp te activeren of om de studenten achteraf hun eigen kennis te laten testen
  • Schakel tussen synchrone en asynchrone activiteiten: sommige taken kunnen binnen een klas plaatsvinden met directe feedback en interactie van een student, andere taken kunnen buiten de klas worden gedaan. Dan geeft u de leerlingen bijvoorbeeld feedback op een gegeven taak
  • U kunt ook de multimediafuncties gebruiken om studenten in het afstandsonderwijs de kans te geven bepaalde vaardigheden te demonstreren, bijvoorbeeld door een video van zichzelf op te nemen.
  • Informatie op meerdere niveaus aanbieden, bijvoorbeeld links naar externe bronnen of pagina’s die niet in het moduleoverzicht zijn opgenomen

Heeft u vragen over Blended learning, Canvas en LTI-apps? Wij helpen u graag!