In dit artikel maak je kennis met entangled pedagogy. Deze kijk op de verbinding tussen technologie en pedagogie biedt een belangrijke theoretische basis wanneer je bezig bent met het kiezen en implementeren van een e-portfolio.
Dit artikel is gebaseerd op het artikel van Fawns genaamd ‘An entangled pedagogy: looking beyond the pedagogy – techonology dichotomy’. Met dit artikel willen we je op een laagdrempelige manier kennis laten maken met de theorie van verstrengelde pedagogie. Ben je geïnteresseerd in de wetenschappelijke theorieën die de basis vormen van verstrengelde pedagogie? Dan raden we je om Fawns’ artikel te bestuderen, daar vind je alle referenties.
Het begint allemaal met een visie
Wat is jouw visie, of die van jouw instelling, op leren? Richt die zich op studenteigenaarschap, op het stimuleren van intrinsieke motivatie of op het toepassen van kennis in de praktijk? Het is belangrijk om te weten wat de visie is, het succes ervan hangt namelijk af van de manier waarop je technologie en pedagogie benadert.
- Wat is volgens jou de relatie tussen technologie en pedagogiek?
- Is het mogelijk om technologie te scheiden van pedagogiek?
Dit zijn relevante vragen omdat je bij de implementatie wilt weten hoe je je visie kunt implementeren: door te kiezen voor technologie (het type portfolio), door te kiezen voor pedagogiek (het type onderwijsmethode) of ergens daartussenin.
Als je bijvoorbeeld eigenaarschap van leerlingen wil nastreven, is het onpraktisch als je portfoliosoftware kiest waarbij alleen de leerkracht kan beslissen wie feedback geeft (en op welk product).
Maar let op: we willen niet zeggen dat je alleen moet kijken naar wat de software kan. We willen je er juist op wijzen dat de pedagogiek (eigenaarschap van de leerling) en de technologie (de software) elkaar beïnvloeden en met elkaar verstrengeld zijn. Het is een groot risico als je deze twee van elkaar scheidt.
Technologisch en pedagogisch determinisme
Wanneer je pedagogiek en technologie van elkaar scheidt, wordt het ofwel een technologie-geleide of een pedagogiek-geleide visie. Beide visies decontextualiseren technologie. Dit leidt tot technologisch of pedagogisch determinisme.
- Technologisch determinisme ziet technologie als drijvende kracht achter sociale verandering. Het gelooft dat resultaten voorspeld kunnen worden door ontwerp en functionaliteit. In deze visie worden methodes gezien als technologieën.
- Pedagogisch determinisme stelt dat mensen verandering aansturen en methoden en technologie gebruiken om hun doelen te bereiken. In deze visie worden methoden gezien als grotendeels onafhankelijk van technologie en wordt de invloed van technologie op het denken en de praktijk verwaarloosd.
Tunnelvisie en gemiste kansen
Beide vormen van determinisme lijken aantrekkelijk; ze suggereren eenvoudige oplossingen voor het oplossen van complexe problemen. Dit is echter problematisch omdat ze een onrealistisch niveau van controle en voorspelbaarheid impliceren. Dit leidt tot tunnelvisie en gemiste kansen, zoals het eerder genoemde voorbeeld van student-eigenaarschap en het type portfolio-software.
Het probleem ligt in het feit dat beide vormen van determinisme voorbijgaan aan het feit dat technologie én pedagogiek deel uitmaken van een breder en complex geheel van relaties. Sociale context, gebruikers, belanghebbenden, waarden, methoden zijn ook van belang.
Om rekening te kunnen houden met deze complexe realiteit heb je een holistische kijk nodig op de verstrengelde elementen. En dat is waar de theorie van Fawns om de hoek komt kijken.
Alles is verstrengeld
Fawns (2022) beschrijft pedagogiek en technologie als een dans. Ze zijn verstrengeld en daarom is het niet mogelijk om eerst een pedagogiek te kiezen en dan een technologie, of andersom. In deze metafoor betekent lesgeven het leiden van de choreografie. Bovendien wordt dit lesgeven niet alleen door leerkrachten gedaan. Er zijn veel meer belanghebbenden.
Denk bijvoorbeeld aan studenten die co-configureren en co-ontwerpen, door het plan van de docent te herinterpreteren en aan te vullen. Maar ook leertechnologen of IT-medewerkers spelen een rol, omdat zij de dans beïnvloeden door platforms te configureren. En vergeet bestuurders of beleidsmakers niet, die de choreografie beïnvloeden door cultuur en praktijk vorm te geven. Al deze belanghebbenden zijn onderdeel van de bredere definitie van pedagogiek: van leerkrachten tot technologieën, doelen, waarden en context.
Entangled pedagogy: het model
Om deze verstrengeling te illustreren, heeft Fawns ‘the entangled model’ ontwikkeld. Dit model moedigt docenten aan om na te denken over de verschillende manieren waarop docenten en leerlingen omgaan met technologie tijdens het leren. Het geeft ook aan hoe deze manieren worden beïnvloed.
Je kunt het model hieronder bekijken. Kolom 1 en 2 beschrijven de ‘illusies’ van ’technologie stuurt pedagogiek’ en ‘pedagogiek stuurt technologie’. Kolom 3 beschrijft de werkelijke situatie waarin alles verstrengeld is. Kolom 4 focust op hoe belanghebbenden omgaan met de opkomende complexiteit van onderwijsactiviteiten.
Figuur 1: Het Entangled Pedagogy Model van Tim Fawns
De elementen in dit model zijn niet-hiërarchisch. Ze vormen elkaar en de combinaties zijn belangrijker dan de individuele elementen. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de relatieve nadruk die docenten, leerlingen en andere belanghebbenden leggen op die individuele elementen.
Kolom 4 stelt voor om doelen, waarden en context opnieuw te bekijken om deze nadruk duidelijk te maken. Idealiter leidt dit tot een gezamenlijk ontwerp en organisatie van de cursus. Bovendien zou het helpen om studenten na te laten denken over hun leeromgeving en hoe zij deze opnieuw in kunnen richten.
3 manieren waarop entangled pedagogy helpt bij het implementeren van een e-portfolio
Wij geloven dat entangled pedagogy helpt bij het implementeren en gebruiken van een e-portfolio. We noemen 3 redenen.
Holistische kijk
Wanneer je overweegt om een e-portfolio te implementeren, moet je de complexe realiteit van het onderwijs begrijpen. Om deze realiteit te begrijpen, moet je de discussie of technologie de pedagogiek stuurt of andersom loslaten. Je hebt juist een holistische kijk nodig en entangled pedagogy bied je daarvoor een wetenschappelijke basis.
Inzicht in het onderwijs
Bij het implementeren van een e-portfolio kan het verleidelijk zijn om te ‘kiezen’ of je de technologie leidend laat zijn, of de vaardigheden en methoden van de docent. Het is soms verleidelijk om te focussen op de vaardigheden om zo de juiste methode of technologie te kiezen. Dit suggereert echter een valse eenvoud van de realiteit.
Entangled pedagogy spoort je aan om alle belanghebbenden erbij te betrekken en echt inzicht te krijgen in de context, waarden, methoden en technologie die het onderwijs beïnvloeden. Dit inzicht vormt een solide basis tijdens het proces van het kiezen en implementeren van een e-portfolio.
Ontdek waar de belanghebbenden de nadruk op leggen
Hoewel entangled pedagogy stelt dat alle elementen verstrengeld zijn, erkent het ook dat elke stakeholder een andere nadruk legt op (een van) deze elementen. Door stakeholders zoals leerkrachten, studenten, administrators, leertechnologen of werkgevers te betrekken, maak je de verschillende elementen explicieter en zichtbaarder. Dit helpt je om een portfolio te kiezen dat aansluit bij de belangen van alle betrokkenen.
Wil je meer weten over Entangled Pedagogy?
We raden je aan het volledige artikel van Tim Fawns te lezen. In dit artikel legt hij het model uit en beschrijft hij verschillende elementen zoals methoden, waarden en kennis.
Overweeg je een e-portfolio te implementeren en wil je weten hoe entangled pedagogy je kan helpen? Neem dan zeker contact met ons op, we delen graag onze ervaringen en helpen je in je zoektocht. Lees ook zeker meer over onze eigen digitaal ontwikkel- en assessmentportfolio Portflow.
